PSİKONOMİ

Ellerimizde kahvelerimizle, pencerenin önüne oturup gözlerimizi yola dikmemiş olsak da hepimizin her daim beklediği bir misafir var. Hatta bu öyle bir misafir ki çoğu zaman, gelsin ve hiç gitmesin, yanımızdan ayrılmasın isteriz. Kimden mi bahsediyorum? Yaratıcı düşüncelerimizin mimarı olarak tanımladığımız “İlham Perisi’nden” tabi ki… Bizi sürekli ziyarete gelse, şöyle karşılıklı otursak, o anlatsa biz tasarlasak ve bunu sürekli tekrar etsek ne güzel olurdu değil mi? Maalesef durum çoğu zaman dilediğimiz gibi olmuyor. Kendisine karşı derin duygular beslediğimiz bu İlham Perisi, genellikle ortaya yeni bir şeyler çıkartmayı dilediğimizde, bizi boş bir duvar ile karşı karşıya bırakıyor. Peki biz buna rağmen nasıl oluyor da saatlerce kapımızı çalmasını bekleyebiliyoruz?

Mandela Etkisi, bir ya da birkaç insandan ziyade bir grup insanın bir olay, kişi ya da şey ile ilgili yanlış bir anıya sahip olması durumudur. 2010 yılında yazar ve doğaüstü araştırmacısı olan Fiona Broome eski Güney Afrika Başkanı Nelson Mandela’nın 1980 yılında hapishanede öldüğüne dair anısını birçok kimsenin paylaştığını fark eder. Ancak bilenler bilmeyenlere anlatsın; Mandela ne 1980 yılında ölmüştür ne de hapishanede. (Nelson Mandela) Ortaya attığı iddiayı destekleyen ve bununla ilgili anılara (hatta dul eşinin cenaze töreninde konuşma yaptığını haberlerde gördük!) sahip olduklarını söyleyen insanlar karşısında Broome, bu yanılsamaya Mandela Etkisi adını vererek bununla ilgili çalışmalar yürütmeye başlıyor.

2013 yılında bakanlık bursu ile İngiltere’de yüksek lisans yapma imkânı edindim. Yaklaşık 1,5 yıl kadar Ada’da yaşama şansı buldum. Oradayken ve oradan döndükten sonra da 10 civarında Avrupa ülkesini gezdim. Gittiğim yerlerde, insanların ilişkilerini, çevreye, doğaya, tarihe, işe bakış açılarını gözlemleme şansı edindim. Haliyle, kendi ülkemin insanı ile kıyasladım. Hemen belirteyim, batı ülkeleri ile ülkemizin fiziksel altyapısının arasında çok da büyük farklar olmadığını; tren yolu, metro ağı gibi fiziksel eksikliklere birkaç yıl ciddi yatırım yapsak aradaki farkın kapanacağını düşünüyorum.

Nasılsınız? Mutlu mu, kaygılı mı, dertli mi, sağlıklı mı, hasta mı? Bu sorunun o kadar çok cevabı var ki; siz hangisine karar verirseniz o’sunuz… Aldığımız kararlar biziz diyebiliriz aslında… Bazen karar almakta yani bir konuda seçim yapmakta zorlanıyoruz. Hatta çoğu zaman karar almak çıkış yolu bulamamak bizi yoruyor, ‘Hadi yoruldum’ demiyor muyuz? Peki kararlarımızı alırken, sorunları çözmeye çalışırken bizi zorlayan ne? Bunu ne kadar düşünüyoruz?

Bazen hatta belki de çoğu zaman ‘Gölgelerin gücü adına, güç bende artık’ diyen He-Man’in enerjisi gibi bir enerjinin gelip sizi harekete geçirmesini ve yapmak istediğiniz o işe başlayabilmeyi dilediğiniz oluyor mu? Sanırım bu birçoğumuzun dileyebileceği bir süper güç olabilir; sonsuz motivasyona sahip olmak… İçerisinde sonsuzluğun yer aldığı şeyler genellikle süper kahraman yetenekleri olsa da biz sıradan insanların da bu konuda yapabileceği bazı şeyler olabilir. Bunun için önce motivasyon kavramı ile ne kastettiğimiz konusunda anlaşarak işe başlayalım.